اصطلاحات مرتبط با کاشی و سرامیک بسیار گسترده است و بسته به زمینه (تولید، طراحی، نصب و …) می‌تواند متفاوت باشد. در زیر، فهرستی از اصطلاحات رایج با توضیحات مختصر آورده شده است. این لیست جامع نیست، اما پوشش خوبی از اصطلاحات رایج را ارائه می‌دهد.
1. کاشی (Tile):
به تکه‌های سرامیکی یا دیوارپوش‌هایی اطلاق می‌شود که برای پوشش دیوارها یا کف استفاده می‌شوند.
2. سرامیک (Ceramic):
مواد غیر فلزی و غیر آلی که از طریق پختن در دماهای بالا به دست می‌آیند. سرامیک‌ها می‌توانند شامل کاشی، چینی و سایر محصولات مشابه باشند.
3. پرسلان (Porcelain):
نوعی سرامیک با جذب رطوبت بسیار پایین و مقاومت بالا که به دلیل سختی و دوام آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاشی سرامیک پرسلان چیست؟ کاربردها؟ چه شباهتی با سایر کاشی ها دارد؟
4. چینی (Bone China):
نوعی سرامیک که از خاک رس، استخوان‌های آسیاب‌شده و سایر مواد اولیه ساخته می‌شود و معمولاً در ساخت ظروف و ظروف تزئینی استفاده می‌شود.
5. مات (Matte):
سطحی غیر براق که منعکس‌کننده نور نیست و اثر لکه‌ها و خط و خش را کمتر نشان می‌دهد.
6. براق (Glossy):
سطحی براق که نور را به خوبی منعکس می‌کند و جلوه‌ای شفاف و درخشان به کاشی می‌بخشد.
7. فتوسنتز (Glazing):
پوششی شیشه‌ای یا شفاف که بر روی سطح کاشی قرار می‌گیرد تا جلای آن را افزایش دهد و آن را در برابر لکه‌ها و رطوبت محافظت کند.
8. تحمل بار (Load Bearing):
توانایی کاشی‌ها یا سرامیک‌ها برای تحمل وزن و بارهای وارده بر آنها.
9. فشردگی (Density):
میزان وزن کاشی یا سرامیک در یک حجم مشخص که نشان‌دهنده کیفیت و دوام آن است.
10. تخلخل (Porosity):
درصد فضای خالی در بافت کاشی یا سرامیک که می‌تواند بر میزان جذب رطوبت تأثیرگذار باشد.
11. طیف رنگ (Color Spectrum):
مجموعه‌ای از رنگ‌های مختلفی که یک کاشی ممکن است در آن وجود داشته باشد.
12. طراحی فشار (Pressure Design):
روش‌هایی که برای طراحی و تولید طرح‌های خاص بر روی کاشی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
13. کاشی دیواری (Wall Tile):
کاشی‌هایی که به‌طور ویژه برای استفاده بر روی دیوارها طراحی شده‌اند.
14. کاشی کف (Floor Tile):
کاشی‌هایی که به‌طور خاص برای استفاده بر روی کف طراحی شده‌اند و معمولاً دارای مقاومت بیشتری هستند.
15. چسبندگی (Adhesion):
قدرت چسباندن کاشی به سطح زیرین، که نقش مهمی در نگهداری و دوام کاشی دارد.
16. پیش پخت (Bisque):
محصول اولیه پس از پختن اولیه که به‌طور معمول خام و آماده برای مراحل بعدی (مانند لعاب‌کاری) است.
17. دما (Temperature):
دمای پخت کاشی‌ها که می‌تواند بر ویژگی‌ها و کیفیت نهایی آنها تأثیرگذار باشد.
18. موزائیک (Mosaic):
طرح‌هایی متشکل از قطعات کوچک کاشی یا سنگ که برای ایجاد اشکال و الگوهای زیبا استفاده می‌شوند.
19. نحوه نصب (Installation Method):
روش‌های مختلفی که برای نصب کاشی‌ها بر روی سطوح مختلف وجود دارد.
20. تعمیر و نگهداری (Maintenance):
روش‌ها و دستورالعمل‌هایی که برای نگهداری و تمیز کردن کاشی‌ها و سرامیک‌ها استفاده می‌شود.
مواد و فرآیند تولید:
خاک رس (Clay): ماده اولیه اصلی در تولید بسیاری از کاشی‌ها و سرامیک‌ها. انواع مختلف خاک رس (مانند بنتونیت، کائولین) ویژگی‌های متفاوتی به محصول نهایی می‌دهند.
فرآوری خاک رس (Clay Processing): شامل مراحل آماده‌سازی خاک رس مانند آسیاب کردن، مخلوط کردن با آب و دیگر مواد افزودنی.
قالب‌گیری (Molding): فرایند شکل‌دهی به خاک رس به فرم مورد نظر، که می‌تواند به روش‌های مختلفی مانند پرس خشک، پرس تر و ریخته‌گری انجام شود.
پخت (Firing): فرایند حرارت دادن کاشی‌های خام در کوره برای سخت شدن و ایجاد خواص مورد نظر.
لعاب (Glaze): پوششی شیشه‌ای که روی کاشی اعمال می‌شود تا سطحی صاف، براق و ضد آب ایجاد کند.
لعاب‌کاری (Glazing): فرایند اعمال لعاب روی کاشی.
لعاب مات (Matte Glaze): لعابی با سطح غیر براق.
لعاب براق (Glossy Glaze): لعابی با سطح براق و انعکاس دهنده نور.
لعاب کریستالی (Crystalline Glaze): لعابی با بلورهای ریز که جلوه‌ای خاص ایجاد می‌کند.
بدنه (Body): قسمت اصلی کاشی، قبل از لعاب‌کاری.
لعاب رنگی (Colored Glaze): لعاب‌هایی که با اضافه کردن رنگدانه‌ها، رنگ‌های مختلفی را ایجاد می‌کنند.
کوره (Kiln): دستگاهی که برای پخت کاشی‌ها در دماهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پرسلانی (Porcelain): نوعی کاشی سرامیکی با تراکم و چگالی بالا، جذب آب بسیار کم و مقاومت بالا.
سرامیک (Ceramic): مواد ساخته شده از خاک رس و سایر مواد معدنی که با حرارت دادن در کوره سخت می‌شوند. شامل انواع کاشی‌ها، ظروف و … می‌شود.
گرانیت (Granite): سنگ طبیعی. کاشی‌های گرانیت تقلیدی از سنگ گرانیت طبیعی هستند.
مرمر (Marble): سنگ طبیعی. کاشی‌های مرمر تقلیدی از سنگ مرمر طبیعی هستند.
تراورتن (Travertine): سنگ طبیعی. کاشی‌های تراورتن تقلیدی از سنگ تراورتن طبیعی هستند.
کاشی تک‌پخته (Single Fired Tile): کاشی‌هایی که در یک مرحله پخت می‌شوند.
کاشی دوپخته (Double Fired Tile): کاشی‌هایی که در دو مرحله پخت می‌شوند (اول بدنه، سپس با لعاب).
چاپ دیجیتال (Digital Printing): تکنولوژی چاپ مدرن برای ایجاد طرح‌ها و رنگ‌های پیچیده روی کاشی‌ها.
کاشی کف (Floor Tile): کاشی‌هایی با مقاومت و دوام بالا برای استفاده در کف.
کاشی دیواری (Wall Tile): کاشی‌هایی برای استفاده در دیوار.
موزائیک (Mosaic): کاشی‌های کوچک که در کنار هم برای ایجاد طرح‌ها و نقوش استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های کاشی:
- جذب آب (Water Absorption): میزان آبی که کاشی می‌تواند جذب کند. این میزان نشان دهنده دوام و مقاومت کاشی است.
- مقاومت به سایش (Abrasion Resistance): مقاومت کاشی در برابر سایش و خراش.
- مقاومت به لغزش (Slip Resistance): مقاومت کاشی در برابر لغزش.
- مقاومت به یخ‌زدگی (Freeze-Thaw Resistance): مقاومت کاشی در برابر یخ‌زدگی و ذوب شدن.
- سختی (Hardness): سختی سطح کاشی.
- تراکم (Density): چگالی کاشی.
- ضریب انبساط حرارتی (Thermal Expansion Coefficient): میزان انبساط کاشی با تغییر دما.
نصب و نگهداری:
- خمیر کاشی (Tile Adhesive/Mortar): ماده‌ای برای چسباندن کاشی به سطح.
- دوغاب (Grout): ماده‌ای برای پر کردن درزهای بین کاشی‌ها.
- درزگیری (Sealing): محافظت از کاشی‌ها در برابر آب و لکه.
